Rigtje Bosma

Heb je het gevoel dat je steeds in dezelfde discussies belandt met je partner? Dat jullie elkaar keer op keer niet lijken te begrijpen? Veel stellen worstelen met terugkerende conflicten en vragen zich af waarom ze steeds in dezelfde patronen vervallen. Misschien denk je dat jullie ‘teveel ruzie maken’ of ‘niet meer goed communiceren’. Maar als je dieper kijkt, ontdek je dat er eigenlijk iets anders aan de hand is: een verborgen, emotionele laag die draait om hechting en verbinding. Naast het versterken van deze verbinding is het ook belangrijk om te leren omgaan met de verschillen tussen jullie en te werken aan persoonlijke groei binnen de relatie.

De casus van Tom en Lisa

Een goed voorbeeld hiervan is Tom en Lisa, een stel dat ik begeleidde. Ze waren al 15 jaar samen en merkten dat ze steeds verstrikt raakten in dezelfde patronen. Tom voelde zich vaak afgewezen en trok zich terug, wat Lisa juist als afstandelijkheid ervoer. Dit maakte haar onzeker en daardoor zocht ze juist de confrontatie. Hoe harder zij duwde, hoe meer hij zich terugtrok. Zo bleven ze vastzitten in een vicieuze cirkel.

Wat hier speelde, zie ik vaker in relaties: aan de oppervlakte lijken de irritaties en meningsverschillen centraal te staan, maar onderliggend gaat het om diepere emotionele behoeften. Tijdens onze sessies werd duidelijk dat Tom bang was dat hij niet goed genoeg was, terwijl Lisa bang was om er alleen voor te staan. Toen ze leerden dit onder woorden te brengen, veranderde de dynamiek in hun relatie. In plaats van verwijten te maken, konden ze nu openlijk delen:

Lisa: “Ik raak gefrustreerd omdat ik bang ben dat jij je afsluit en ik er alleen voor sta.”
Tom: “Ik trek me terug omdat ik bang ben dat ik het nooit goed doe.”

Door deze kwetsbare gevoelens te delen in plaats van in de verdediging te schieten, ontstond er meer begrip en verbinding. Dit vraagt niet alleen om emotionele openheid, maar ook om acceptatie van de verschillen tussen jullie en het besef dat niet alles veranderbaar is. Soms gaat het erom hoe je met die verschillen omgaat en of je bereid bent te blijven investeren in de relatie.

Groei en acceptatie binnen de relatie

In een relatie spiegelen partners elkaars onzekerheden en angsten. Het is belangrijk om niet volledig afhankelijk te zijn van de ander voor bevestiging, maar te werken aan emotionele veerkracht en zelfstandigheid. Wanneer je jezelf sterker voelt, kun je ook een diepere en meer gelijkwaardige verbinding aangaan met je partner.

Daarnaast is het essentieel om echt aanwezig te zijn in het moment en bewust stil te staan bij je eigen gevoelens en reacties. Door direct te ervaren wat er gebeurt in interacties met je partner, kun je patronen doorbreken en ontstaat er ruimte voor meer spontane, authentieke verbinding. Dit vraagt om een open houding en de bereidheid om samen te onderzoeken wat er speelt, zonder direct te oordelen of in oude gewoontes te vervallen.

Hoe kun jij je relatie versterken?

Misschien herken je dit patroon in je eigen relatie. Wat kun je doen om samen uit deze dynamiek te stappen? Hier zijn een paar concrete stappen die je kunt zetten:

1. Herken de patronen – Zie hoe jullie reageren in conflicten. Trekt één zich terug en zoekt de ander juist toenadering? Of reageren jullie op een andere manier?
2. Onderzoek de diepere emoties – Wat zit er écht achter jullie reactie? Is het angst, verdriet, een gevoel van afwijzing?
3. Gebruik ‘ik-boodschappen’ – In plaats van “Jij luistert nooit!” zeg je: “Ik voel me onzeker als ik geen reactie krijg.”
4. Blijf in verbinding – Ook als het lastig is. Leg een hand op elkaars schouder of benoem: “Ik wil dit samen oplossen.”
5. Oefen met kwetsbaarheid – Probeer in plaats van kritiek te geven, te delen wat je voelt en nodig hebt.
6. Werk aan je eigen emotionele veerkracht – Hoe sterker je als individu staat, hoe steviger je relatie kan zijn.
7. Accepteer wat niet veranderbaar is – Niet alle verschillen hoeven opgelost te worden; soms is acceptatie en compassie de sleutel tot meer harmonie.

Door bewust stil te staan bij deze dynamiek, kun je met kleine stappen al veel veranderen in je relatie. Het versterken van de emotionele verbinding, in combinatie met persoonlijke groei en acceptatie, zorgt ervoor dat jullie als partners samen kunnen blijven bouwen aan een relatie waarin jullie je gezien, gehoord en geliefd voelen.

Je bent van harte welkom.

Hartelijke groet,
Rigtje Bosma

Toen ik zelf de zestig passeerde, werd ik opnieuw geconfronteerd met vragen over mijn identiteit. Het leek alsof er, ondanks alles wat ik al over mezelf had ontdekt, er een nieuwe laag van reflectie openging. Dit keer niet alleen over wie ik was, maar ook over wie ik wilde zijn in de tijd die voor me lag. Wat me opviel, zowel in mijn eigen ervaring als in mijn werk met cliënten, is dat mannen en vrouwen deze zoektocht vaak op een heel eigen manier beleven.

Wat is zelfdifferentiatie na je zestigste?
Zelfdifferentiatie gaat over jezelf onderscheiden van anderen: je eigen gevoelens, verlangens en overtuigingen helder krijgen, ook in relaties die misschien al tientallen jaren bestaan. Na je zestigste komt daar vaak een nieuwe dimensie bij. Er is ruimte om terug te kijken op het leven dat je hebt geleid, maar ook om vooruit te kijken. Wat wil je nog betekenen? Wat wil je loslaten, en wat wil je vasthouden?

Deze levensfase kan een tijd van immense vrijheid zijn, maar ook van verwarring. Veel mensen hebben moeite om zich los te maken van rollen die ze jarenlang hebben vervuld. Dit proces van zelfdifferentiatie voelt voor mannen en vrouwen vaak anders aan.

Hoe vrouwen het ervaren
Bij vrouwen zie ik vaker dat deze levensfase een moment is om zichzelf opnieuw uit te vinden. Veel vrouwen hebben jarenlang gezorgd: voor hun kinderen, hun partner, soms zelfs hun ouders. Als die verantwoordelijkheden verminderen, ontstaat er ruimte om na te denken over hun eigen behoeften.

Vrouwen in deze fase ervaren vaak een verlangen naar meer autonomie, zonder de verbinding met hun dierbaren te verliezen. Dit verlangen gaat echter vaak gepaard met twijfels over hun eigen identiteit en de vraag wie ze werkelijk zijn los van hun rol voor anderen. Bovendien kunnen fysieke of mentale problemen, zoals stress of gevoelens van onzekerheid, deze zoektocht naar zelfdifferentiatie bemoeilijken.

Hoe mannen het ervaren
Bij mannen zie ik vaak dat zelfdifferentiatie gekoppeld is aan hun gevoel van betekenis. Voor veel mannen is hun identiteit verweven met hun werk of hun rol als kostwinner. Als die rol minder belangrijk wordt – bijvoorbeeld door pensioen – kan dat leiden tot een gevoel van verlies. Wie ben je als je niet meer “nodig” bent in je carrière? Daarnaast speelt de rol van vader en de reflectie daarop vaak een belangrijke rol. Het besef hoe zij als vader waren en welke invloed dat had op hun gezin kan een nieuwe laag van zelfonderzoek openen.

Een cliënt van mij, Jan, worstelde met deze vraag. “Mijn werk gaf me altijd het gevoel dat ik belangrijk was. Nu ik dat kwijt ben, weet ik niet meer wat mijn plek is.” Voor mannen draait zelfdifferentiatie vaak om het vinden van nieuwe manieren om betekenis te geven aan hun leven – en dat kan soms betekenen dat ze kwetsbaarder worden, een kant die ze eerder niet zo vaak hebben laten zien.

Wat mannen en vrouwen gemeen hebben
Wat mannen en vrouwen delen in deze zoektocht, is het verlangen naar authenticiteit. De zestigplus-leeftijd biedt een unieke kans om te kiezen voor wat echt belangrijk voelt, zonder de druk van jongere jaren. Relaties worden opnieuw bekeken, grenzen worden opnieuw gesteld, en er ontstaat vaak een diepere verbinding met jezelf.

Hoe ik dit zelf beleefde
In mijn eigen leven voelde ik deze verschuiving ook. Mijn werk was belangrijk voor me, niet alleen als iets wat ik moest doen, maar omdat ik van betekenis wilde zijn. Ik besefte dat het een keuze was, geen verplichting. Ook in mijn persoonlijke relaties ontdekte ik een groeiende behoefte om meer mezelf te zijn om op een diepere manier verbinding te maken.

Een nieuwe balans vinden
Zelfdifferentiatie na je zestigste is geen eindpunt, maar een nieuw begin. Het is een kans om opnieuw te definiëren wie je bent, wat je wilt, en hoe je dat wilt vormgeven. Of je nu man of vrouw bent, het proces vraagt moed, maar het kan ook ongelooflijk bevrijdend zijn.

Als je merkt dat je in deze fase vastloopt of je afvraagt wat je volgende stap kan zijn, weet dan dat je niet alleen bent. In mijn praktijk werk ik regelmatig met zestigplussers die op zoek zijn naar meer helderheid en balans. Samen kunnen we ontdekken wat jouw volgende stap is – want het is nooit te laat om dichter bij jezelf te komen.

Je bent van harte welkom!

Hartelijke groet,
Rigtje